Wszystkie koty rodzą się z niebieskimi oczami, a to dlatego, że ich młodziutkie oczy, a dokładniej znajdujące się w nich komórki barwnikowe, nie rozpoczęły jeszcze produkcji melaniny, która zabarwia tęczówki.
Niebieski kolor oczu nie powstaje bowiem jako efekt działania jakiegoś niebieskiego barwnika – tęczówka jest niebieska, gdy tego barwnika nie ma lub ma go bardzo niewiele. Widziany przez nas błękit jest efektem odbicia się światła od tęczówki i rozproszenia się go.
W 12. tygodniu mogą już być wybarwione, choć nierzadko na ostateczny kolor trzeba poczekać jeszcze dłużej. Oczywiście nie u wszystkich kociąt ów proces wybarwienia następuje – jeśli genotyp danego kota warunkuje niebieski kolor oczu, melanocyty zawsze będą wytwarzały bardzo małe ilości melaniny. Kot z niebieskimi oczami jest więc kotem, którego oczy nigdy się nie wybarwiły. Jakie rasy kotów mają niebieskie oczy?
Koty z niebieskimi oczami - jakie to rasy?
Jaka rasa kotów ma niebieskie oczy? Jeśli oczarowały Cię koty o szafirowym spojrzeniu, do wyboru masz białe, niebieskookie koty domowe, a także przedstawicieli następujących ras:
- Kot syjamski – jedna z najpopularniejszych ras kotów, zachwycająca od wieków kontrastowym futerkiem i błękitnymi oczami; charakterny, bardzo rozmowny, niekiedy wręcz głośny, a jednocześnie nadzwyczaj inteligentny i oddany.
- Kot tajski – czyli „syjam w starym typie”; w porównaniu do kota syjamskiego o wyglądzie odpowiadającym współczesnemu wzorcowi, kot tajski jest silniej zbudowany, ma nieco bardziej zaokrągloną głowę (choć wciąż w kształcie klina) oraz bardziej proporcjonalne w stosunku do wielkości głowy uszy.
- Kot balijski – długowłosy kot syjamski, który zachwyca nie tylko kontrastowym ubarwieniem oraz błękitnymi oczami, ale także półdługim, jedwabistym futerkiem.
- Kot birmański – naturalna rasa pochodząca z Dalekiego Wschodu, nazywana „świętym kotem birmańskim”; legenda łączy kota birmańskiego z kotami zamieszkującymi klasztory, a pierwszym przedstawicielem rasy miał być kot, który próbował obronić swego opiekuna-mnicha przed złoczyńcami.
- Ragdoll – to duża, łagodna rasa; spokojny domator o błękitnych oczach, który występować może w odmianie ze znaczeniami point lub łaciatej;
- Neva masquerade – siostrzana rasa kota syberyjskiego, od którego różni się wyłącznie ubarwieniem typu syjamskiego oraz błękitnymi oczami;
- Snowshoe – kot krótkowłosy o umaszczeniu przypominającym łaciate ragdolle, z charakterystycznym białym trójkątem na pyszczku oraz białymi skarpetkami, od których rasa wzięła swoją nazwę (ang. „śnieżny but”).
- Ojos azules – to niezwykła, rzadka rasa kotów; mają one ciemnoniebieskie oczy niezależnie od koloru futerka. Pierwszą przedstawicielką rasy była niebieskooka kotka szylkretowa. Ojos azules występują w różnych odmianach barwnych (oprócz białej), ponieważ gen odpowiedzialny za ciemnoniebieskie zabarwienie tęczówek oczu nie ma nic wspólnego z dominującą bielą czy genem albinotycznym. Odpowiada natomiast za maleńkie białe skarpetki i rękawiczki na łapkach ojos azules, jak również za często występujące u tej rasy białe plamki na pyszczku czy ogonie. Koty tej rasy nie są hodowane w Polsce.
A także wszystkie rasy, u których dopuszczalna jest biała odmiana barwna (w wersji z niebieskimi oczami), czyli:
- biały kot perski,
- egzotyczny krótkowłosy,
- angorski,
- maine coon,
- norweski kot leśny,
- kot syberyjski,
- orientalny krótkowłosy,
- orientalny długowłosy,
- reksy, sfinksy,
- amerykański curl,
- japoński bobtail,
- kurylski bobtail,
- manx, cymric,
- kot brytyjski krótkowłosy i długowłosy;
Koty z niebieskimi oczami - dlaczego spotykamy je tak rzadko?
Dlaczego kot o niebieskich oczach jest stosunkowo rzadko spotykany w porównaniu do kotów posiadających wybarwione tęczówki?
Przede wszystkim niebieskie oczy powiązane są genetycznie z dwoma rodzajami ubarwienia: całkowicie białą sierścią oraz znaczeniami typu syjamskiego.
W każdym z tych przypadków za niebieski kolor oczu odpowiada inny gen blokujący produkcję barwnika.
Koty białe mogą mieć oczy pomarańczowe, żółte, zielone, ale także niebieskie w różnych odcieniach oraz różnobarwne (jedno oko niebieskie, drugie innego koloru). Niebieskie tęczówki mogą mieć zarówno koty, u których za kolor futra odpowiada gen dominującej bieli (W), jak i te, u których białą sierść oraz błękitny kolor oczu warunkuje gen albinizmu (dokładnie allel ca odpowiadający za albinizm niebieskooki, w odróżnieniu od całkowitego albinizmu).
Za niebieskie oczy syjamów i innych kotów posiadających znaczenia point odpowiada inny gen. Jest to cs – allel genu C odpowiadającego za ubarwienie kociej sierści, a także tęczówek oczu. Allel cs również wpływa hamująco na produkcję melaniny – stąd koty syjamskie mają jasne futro zabarwione ciemniej jedynie na głowie, łapach i ogonie, natomiast oczy mają bardzo głęboki, niebieski kolor.
Co ciekawe, koty syjamskie (i koty orientalne) nie posiadają w oku odblaskowej warstwy tapetum lucidum odpowiadającej za powtórne odbijanie światła przez soczewkę kociego oka. Dlatego właśnie jeśli zrobisz kotu syjamskiemu zdjęcie z lampą błyskową, jego oczy nie zabłysną na żółto, lecz będą czerwone – tak jak u człowieka.
Czy białe koty z niebieskimi oczami są głuche?
Wiele spośród niebieskookich mruczków cierpi niestety z powodu głuchoty – ta wada genetyczna dotyczy białych kotów. Jednak nie każdy biały kot z niebieskimi oczami jest głuchy. Kluczowy jest w tym przypadku konkretny gen, który odpowiada za brak barwnika w kocich włosach i tęczówkach oczu.
Dziedziczna skłonność do głuchoty powiązana jest z genem dominującej bieli – W. Koty, których futro jest białe, ale w związku z allelem albinizmu, nie są obarczone tą wadą.
Również w przypadku kotów syjamskich i wszelkich innych ras posiadających znaczenia point nie ma mowy o dziedzicznej głuchocie, podobnie jak u kotów orientalnych krótkowłosych i długowłosych.
Biały kot orientalny z niebieskimi oczami nie jest obarczony tą wadą, ponieważ za brak barwnika w jego włosach i tęczówkach nie odpowiada gen W, lecz allel cs genu C, czyli ten, który generalnie odpowiada za ubarwienie typu syjamskiego.
Jak wyjaśnia ekspertka z dziedziny genetyki kotów domowych, dr Leslie A. Lyons, około 60% kotów posiadających gen dominującej bieli posiada niebieskie oczy […]. Tęczówki ich oczu mają niewiele melanocytów – komórek odpowiadających za pigmentację. Te same komórki,, które nadają kolor skórze, włosom czy tęczówkom, odgrywają jednocześnie rolę w funkcjonowaniu ucha wewnętrznego.
Właśnie dlatego koty posiadające mniej melanocytów mogą mieć niedostateczną ilość komórek odpowiadających za prawidłowe słyszenie (źródło: Gormly K.B., „4 Things to Know About Cats with Blue Eyes”).
Szacuje się, że około 40% niebieskookich białych kotów jest głuchych. Jeśli natomiast chodzi o koty różnookie, osobniki obarczone dziedziczną głuchotą nie słyszą zwykle na jedno ucho – to, które znajduje się po tej samej stronie, co błękitne oko.
Jeśli chcesz sprawdzić, czy kot ma problemy ze słuchem, stań kilka metrów za nim i klaśnij w dłonie lub wydaj inny, głośny dźwięk. Jeśli kot zareaguje i spojrzy w Twoją stronę, oznacza to, że słyszy. Aby test był miarodajny, kot nie może wiedzieć, że znajdujesz się w pomieszczeniu. Koniecznie musisz znajdować się wystarczająco daleko oraz nie chodzić i nie tupać.
Koty znakomicie odbierają wibracje i nawet osobniki niesłyszące będą na nie reagować. Jeśli nie masz wciąż pewności, czy kot reaguje na wibracje, czy na dźwięk, zanieś go do lekarza weterynarii w celu wykonania badania słuchu.
Przeczytaj również:
